nielegalne refinansowanie

UOKiK wszczyna postępowanie przeciwko spółce Szybka Gotówka – kulisy sprawy

UOKiK wszczyna postępowanie przeciwko spółce Szybka Gotówka – kulisy sprawy

W sprawie naszego klienta Pana Bogdana (imię i niektóre dane zostały zmienione) UOKiK wszczął postępowanie wyjaśniające przeciwko spółce Szybka Gotówka. Na jego przykładzie pokażę Wam dziś schemat działania pożyczkodawcy i podmiotów z nim powiązanych.

Słone opłaty, to dopiero początek!

W marcu 2019 roku Pan Bogdan zawarł umowę za pośrednictwem strony szybkagotowka.pl. Pożyczył kwotę 4300 zł na 30 dni. Pożyczkodawca kazał sobie słono za to zapłacić (1180,20 zł prowizji oraz odsetki w wysokości 35,40 zł), ale na tym problemy Pana Bogdana dopiero się zaczęły.

19 kwietnia 2019 roku upłynął termin zapłaty, niestety do tego czasu Pan Bogdan nie dysponował kwotą pożyczki oraz kosztami, aby uregulować zobowiązanie. Pożyczkodawca zaproponował mu refinansowanie tej pożyczki przez inny podmiot. Między 20 kwietnia 2019 a 20 lutego 2020 „podpisano” jeszcze 11 takich umów. Ostatnie umowy refinansujące zostały zawarte bez udziału Pana Bogdana.

Ile kosztuje taka pożyczka?

W wyniku działania pożyczkodawcy (lub pożyczkodawców, ale o tym później) powstało zobowiązanie w wysokości 33 393,98 zł. Z tej kwoty klient spłacił 19 436,40 zł. Pozostała część została skredytowana.

Koszty pożyczki są oszałamiające. Po niecałym roku refinansowania należy zapłacić pożyczkodawcy 7,8 razy większą kwotę! W tym miejscu pojawia się pytanie jak taki podmiot utrzymał się na rynku? Nikt wcześniej tego nie zauważył?

Jakie luki w prawie wykorzystał portal szybkagotowka.pl?

Przede wszystkim przedmiotowe pożyczki udzielane były naprzemiennie przez te same podmioty, tj. Centrum Rozwiązań Kredytowych sp. z o.o., Gwarant24 sp. z o.o. oraz Szybka Gotówka sp. z o.o. Wszystkie te podmioty są ze sobą powiązane, co wynika wprost z wyciągów z Krajowego Rejestru Sądowego. Dodatkowo warto dodać, że klient cały czas kontaktował się poprzez ten sam adres e-mail i za pomocą kontaktu pozyskanego na początku z platformy szybkagotowka.pl. Takie działanie zmierza do obejścia przepisów prawa o maksymalnych pozaodsetkowych kosztach kredytu, w szczególności art. 36c ustawy o kredycie konsumenckim (u.k.k.) Na marginesie warto dodać, że wprost wskazał na to Rzecznik Finansowy w raporcie dotyczącym kredytu konsumenckiego (Raport Rzecznika Finansowego, Kredyty konsumenckie. Bieżące problemy, Warszawa, grudzień 2018).

W dalszej kolejności – umowy nie zostały podpisane

Problematyczne w umowach tego typu jest fakt, że nie są zawierane w tradycyjnej formie pisemnej. Najczęściej potwierdzenie zapisów takiej umowy następuje poprzez zlecenie przelewu weryfikacyjnego, który ma być potwierdzeniem „podpisania” umowy ramowej. Niestety generuje to klika problemów, które uwidoczniły się już wcześniej w naszej praktyce. Po pierwsze brak trwałego nośnika: w tego typu umowy pożyczkodawca może po ich zawarciu ingerować i dowolnie zmieniać ich treść (co zauważyliśmy już wcześniej). Po drugie w przypadku Pana Bogdana system samoczynnie wygenerował wniosek o refinansowanie pożyczki bez udziału klienta. Klient nie wyraził takiej zgody, a pożyczkodawca sam wygenerował wniosek i na jego podstawie udzielił refinansowania powiększając tym samym zadłużenie o kolejne opłaty.

Prócz powyższych nadużyć dodatkowo w umowach została błędnie wskazana Całkowita Kwota Pożyczki. Pozwala to na skorzystanie przez pożyczkobiorcę z sankcji kredytu darmowego (SKD).

UOKiK wszczyna postepowanie przeciwko Szybka Gotówka

Problem Pana Bogdana polegał na jego uczciwości. Nie wyobrażał on sobie sytuacji, w której nie ureguluje zobowiązania, co skrupulatnie wykorzystano refinansując (rolując) pożyczki poprzez teoretycznie innych pożyczkodawców. Po wpłaceniu ponad 19 000 zł i zdawkowych odpowiedziach na reklamację, Pan Bogdan postanowił działać, ponieważ nie zostawiono mu innego wyjścia. O sprawie został zawiadomiony Rzecznik Finansowy, Prezes UOKiK oraz Ministerstwo Sprawiedliwości.

UOKiK 07 maja 2020 poinformował, że wszczyna postępowanie dotyczące działalności spółki Szybka Gotówka (https://www.uokik.gov.pl/aktualnosci.php?news_id=16400). Odpowiedź, którą Pan Bogdan dostał z urzędu prezentujemy poniżej:

Niewolnik BIK-u

Ktoś może powiedzieć, że przecież Pan Bogdan maił inne  wyjście z sytuacji. Przecież mógł skonsolidować zobowiązanie lub posiłkować się tańszym produktem bankowym. Otóż nie. Jeżeli bierzemy tzw. chwilówkę to do momentu jej wymagalności banki traktują całą kwotę jako ratę. Mając obciążenie rzędu 5500 zł (później już znacznie więcej) pożyczkobiorca nie ma zdolności kredytowej. Pozostaje mu zatem albo dalsze rolowanie pożyczki albo jej jednorazowa spłata, co po dłuższym okresie staje się niemożliwe.

Co dalej w sprawie Szybkiej Gotówki?

Przygotowaliśmy reklamacje do wszystkich trzech podmiotów udzielających pożyczek klientowi, domagając się zwrotu wszystkich kwot wpłaconych na ich poczet a przewyższających rzeczywiście udostępnioną kwotę pożyczki. W naszej opinii umowy rzekomo zawarte z Panem Bogdanem są nieważne. Dodatkowo złożyliśmy reklamację do BIK (Biuro Informacji Kredytowej) domagając się wykreślenia zobowiązania widniejącego w historii naszego klienta. Jesteśmy również w kontakcie z UOKiK uzupełniając dokumentację. W przypadku braku reakcji ze strony pożyczkodawców wspólnie z Panem Bogdanem będziemy rozważać złożenie pozwu w sądzie.

Czy pożyczka na pożyczkę jest legalna?

Czy pożyczka na pożyczkę jest legalna?

Bardzo często biorąc tzw. „chwilówkę” dostajemy możliwość wzięcia kolejnej pożyczki, mającej na celu refinansowanie poprzednich. Na stronie internetowej, za pomocą której zawarliśmy pierwszą umowę wręcz nakłania się Pożyczkobiorcę do takiego rozwiązania. Czy pożyczka na pożyczkę jest legalna?

Szybka Gotówka – refinansowanie pożyczki

W regulaminie świadczenia usług drogą elektroniczną przez Szybka Gotówka Sp. z o.o., w rozdziale 16 pkt 16.1, czytamy, że:

„Pożyczkodawca dopuszcza udzielenie Pożyczkobiorcy pożyczki refinansującej zobowiązania u innych pożyczkodawców wymienionych na Stronie Internetowej Pośrednika. W ramach Pożyczki Refinansującej, Pożyczkobiorca spłaca zobowiązanie wobec pożyczkodawcy, względem którego Pożyczkobiorca ma zobowiązanie. Dokonanie przez Pożyczkodawcę wypłaty Pożyczki Refinansującej na rzecz pożyczkodawcy względem którego Pożyczkobiorca ma zobowiązanie wyczerpuje roszczenia Pożyczkobiorcy o wypłatę kwoty Pożyczki w zakresie kwoty, która została przelana na rachunek pożyczkodawcy, względem którego Pożyczkobiorca ma zobowiązanie.”

Brzmi to bardzo kusząco, biorąc pod uwagę, że jednym kliknięciem ktoś za nas spłaci pożyczkę, a tym samym oddala się termin, w którym będzie trzeba te pieniądze zwrócić. W ten sposób Pożyczkobiorca wpada w pętlę ciągłego refinansowania.

Problemem nie jest jednak samo refinansowanie pożyczek, a naliczanie za to dodatkowych opłat i prowizji. Po kilku refinansowaniach koszty znacznie przewyższają pierwotnie pożyczoną przez nas kwotę.

Pamiętaj: Pomożemy Ci odzyskać opłaty refinansujące! Jeżeli uważasz, że w przypadku Twojej umowy z bankiem czy firmą pożyczkową doszło do naruszeń skontaktuj się z naszym partnerem Zwroty z Banku, kancelarii specjalizującej się w odzyskiwaniu odszkodowań finansowych. KONTAKT

Jak powinno wyglądać refinansowanie pożyczki zgodne z prawem?

Ustawodawca zauważył ten problem i w celu jego wyeliminowania wprowadził następujący przepis:

Art. 36c ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim stanowi:

W przypadku udzielenia przez kredytodawcę konsumentowi, który nie dokonał pełnej spłaty kredytu, kolejnych kredytów w okresie 120 dni od dnia wypłaty pierwszego z kredytów:
całkowitą kwotę kredytu, dla celów ustalenia maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu, o której mowa w art. 36a, stanowi kwota pierwszego z kredytów;
1. pozaodsetkowe koszty kredytu obejmują sumę pozaodsetkowych kosztów wszystkich
2. kredytów udzielonych w tym okresie.

Co to oznacza w praktyce? Jeżeli ten sam podmiot, który udzielił nam pożyczki, w ciągu 120 dni udzieli kolejnej (choćby właśnie refinansującej) zanim spłaciliśmy poprzednią to do obliczenia maksymalnych kosztów pozaodsetkowych przyjmuje się kwotę wypłaconą w ramach pierwszej pożyczki, ale koszty pozaodsetkowe wszystkich pożyczek sumują się.

Problemem jest jednak to, że pożyczki muszą być udzielone przez ten sam podmiot.

Wróćmy wobec tego jeszcze na chwilę do przedstawionego wyżej Regulaminu jednej ze stron internetowych, za pośrednictwem której udzielane są pożyczki.

„Pożyczkodawca dopuszcza udzielenie Pożyczkobiorcy pożyczki refinansującej zobowiązania u innych pożyczkodawców wymienionych na Stronie Internetowej Pośrednika.”

W przypadku strony www.szybkagotowka.pl podmiotami tymi jest Centrum Rozwiązań Kredytowych sp. z o.o. oraz Gwarant24 sp. z o.o. Spółki te refinansują na przemian pożyczki wobec tego nie spełniają się wtedy przesłanki z art. 36c ustawy o kredycie konsumenckim i podmioty te nie muszą przejmować się ustawowym ograniczeniem kosztów przy tzw. rolowaniu pożyczek czyli udzielaniu coraz to nowych chwilówek na pokrycie starych przy jednoczesnym znacznym zwiększaniu kosztów.

Warto w związku z tym spojrzeć na wyciąg  z Krajowego Rejestru Sądowego tych podmiotów. Nie pozostawia on złudzeń, że są one ze sobą ściśle powiązane. Te same osoby wszak wchodzą w skład organów obu spółek. Również wspólnikami są te same podmioty. Nadto zarówno Centrum Rozwiązań Kredytowych jak i Gwarant24 mają siedzibę pod tym samym adresem.  Dane te są ogólnodostępne na stronie https://ekrs.ms.gov.pl/web/wyszukiwarka-krs/strona-glowna/index.html

Podkreślenia wymaga w tym miejscu, że nie tylko wymienione wyżej spółki stosują taką praktykę. Jest to powszechny sposób obchodzenia przepisów ustawy o kredycie konsumenckim.

Pożyczka na pożyczkę a Rzecznik Finansowy

Rzecznik Finansowy zwrócił uwagę na tego typu praktyki pożyczkodawców w raporcie dotyczącym kredytu konsumenckiego (Raport Rzecznika Finansowego – Kredyt konsumencki. Bieżące problemy, Warszawa, grudzień 2018 r. dostępny na stronie internetowej:

raport Rzecznika Finansowego

W raporcie Rzecznika Finansowego czytamy, że „sama konstrukcja refinansowania kredytu – z uwagi stworzenie sieci podmiotów działających w ramach jednej grupy powiązanej kapitałowo lub osobowo – prowadzi jedynie do formalnej zmiany kredytodawcy przy dodatkowym obciążeniu konsumenta kosztami opłaty za udzielenie kolejnego kredytu.”

Pamiętaj: Jeżeli uważasz, że w przypadku Twojej umowy z bankiem czy firmą pożyczkową doszło do naruszeń skontaktuj się z naszym partnerem Zwroty z Banku, kancelarii specjalizującej się w odzyskiwaniu odszkodowań finansowych. KONTAKT

Rzecznik Finansowy wskazuje, że w tych sprawach nie można co prawda powołać się wprost na ustawowe ograniczenie pozaodsetkowych kosztów kredytu z uwagi na to, że formalnie pożyczki udzielane są przez inne podmioty, jednakże jego zdaniem takie działanie ma na celu obchodzenie przepisów o maksymalnych pozaodsetkowych kosztach kredytu w przypadku udzielenia kolejnych kredytów przed dokonaniem spłaty wcześniejszego kredytu.

Kiedy refinansowanie pożyczki może być nieważne?

Warto pamiętać, że zgodnie z art. 58 § 1 Kodeksu cywilnego czynność prawna mająca na celu obejście ustawy jest nieważna.

Na szczęście problem ten został dostrzeżony również przez Ustawodawcę. Powstał projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania lichwie (druk nr 3600 dostępny na stronie internetowej https://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/druk.xsp?nr=3600).

Zgodnie z projektem tej ustawy art. 36c ustawy o kredycie konsumenckim miałby otrzymać brzmienie:

W przypadku udzielenia przez kredytodawcę lub podmiot z nim powiązany w rozumieniu przepisów rozporządzenia Komisji (WE) nr 1126/2008 z dnia 3 listopada 2008 r. przyjmującego określone międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz. Urz. UE L 320 z 29.11.2008, str. 1, z późn. zm.4) ) konsumentowi, który nie dokonał pełnej spłaty kredytu, kolejnych kredytów w okresie 120 dni od dnia wypłaty pierwszego z kredytów:

  1. całkowitą kwotę kredytu, dla celów ustalenia maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu, o której mowa w art. 36a, stanowi kwota pierwszego z kredytów;
  2. pozaodsetkowe koszty kredytu obejmują sumę pozaodsetkowych kosztów wszystkich kredytów udzielonych w tym okresie.

W dniu 19 lipca 2019 r. odbyło się pierwsze czytanie na posiedzeniu Sejmu, na którym projekt został skierowany do Komisji Finansów Publicznych

Jeżeli chcesz sprawdzić czy w Twoim przypadku można walczyć o zwrot opłat refinansujących zgłoś się poprzez: KONTAKT