Upadłość konsumencka to niewątpliwie kuszący sposób na rozwiązanie trudnej sytuacji finansowej związanej z narastającym zadłużeniem, ponieważ wynika z niej wiele korzyści. Jednak należy pamiętać, że upadłość konsumencka związana jest z wieloma ryzykami, w szczególności związanymi z utratą dotychczas zgromadzonego majątku oraz ograniczeniami w rozporządzaniu własnym majątkiem.
Wielu z was pyta, co w sytuacji kiedy w trakcie postępowania upadłościowego, konsument zgłaszający upadłość otrzyma spadek – w tym artykule odpowiemy z czym wiąże się spadek dla konsumenta w upadłości.
Spadek a upadłość konsumencka
Spadek, o ile nie jest obciążony długami, może drastycznie odmienić sytuację finansową osoby dziedziczącej po zmarłym. Spadek możemy przyjąć wprost odrzucić lub przyjąć z dobrodziejstwem inwentarza – w zależności od sposobu dziedziczenia w różny sposób kształtuje się również odpowiedzialność za długi spadkowe.
Najczęściej w skład spadku jednak wchodzą aktywa, które odziedziczone polepszają sytuację dłużnika wnioskującego o upadłość konsumencką, dlatego też należy się zastanowić czy upadły konsument może samodzielnie decydować o sprawach spadkowych oraz zarządzać majątkiem wchodzącym w skład schedy spadkowej. Należy pamiętać, że jeżeli przed złożeniem wniosku przyjął spadek, w którego skład wchodziły jakiekolwiek aktywa – stały się one twoim majątkiem, który syndyk może zbyć w postępowaniu upadłościowym.
Jak wynika z art. 922 § 1 tego Kodeksu cywilnego – prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Z tego wynika, że w skład spadku wchodzą zarówno aktywa, a więc majątek, jak i zobowiązania, a więc wszelkie długi pozostałe po zmarłym. Wszystko to po śmierci zmarłego przechodzi na uprawnionych spadkobierców. Podstawą dziedziczenia może być ustawa, a więc przepisy kodeksu cywilnego, jak i testament.
Pozostawienie przez zmarłego ważnego testamentu wyklucza dziedziczenie na podstawie przepisów ustawy.
Jeżeli zdecydujesz się jednak na przyjęcie spadku musisz pamiętać, że dziedziczysz również długi. Dlatego przed podjęciem takiej decyzji dobrze jej rozeznać się w sytuacji finansowej zmarłego, w szczególności jeżeli nie ma się o niej żadnej wiedzy.
W sytuacji kiedy w skład spadku wchodzą i aktywa i pasywa w postaci pozostałych po zmarłym zobowiązań, warto przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza – w takiej sytuacji za długi spadkowe odpowiedzialność ponosi się tylko do wartości odziedziczonych aktywów, a więc osoba dziedzicząca nie będzie musiała spłacać długów zmarłego z prywatnych środków.
Czy upadły dłużnik ma prawo do spadku?
Jak już kilkukrotnie opisywaliśmy – ogłoszenie upadłości konsumenckiej niesie za sobą szereg skutków, w szczególności związanych z ograniczeniami w zarządzaniu własnym majątkiem. Cały majątek jaki należał do osoby zgłaszającej upadłość przechodzi w zarząd wyznaczonego syndyka, który dokonuje zbycia majątku i z tak uzyskanej kwoty spłaca wierzycieli i koszty postępowania.
Dziedziczenie to nic innego jak zyskanie praw do majątku, dlatego w postępowaniu upadłościowym również jest to kwestia co do, której upadły nie ma pełnej dowolności i samodzielności.
Kwestie dziedziczenia w upadłości określa art. 119 Prawa upadłościowego. Cytowany przepis wskazuje, że jeżeli do spadku otwartego po dniu ogłoszenia upadłości powołany zostaje upadły, spadek wchodzi do masy upadłości. Syndyk nie składa oświadczenia o przyjęciu spadku, a spadek uważa się za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza. Rozwiązanie to stosuje się także wówczas, gdy otwarcie spadku nastąpiło przed ogłoszeniem upadłości, a do chwili jej ogłoszenia nie upłynął jeszcze termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku i powołany spadkobierca oświadczenia takiego nie złożył.
Jeżeli spadek pojawi się w czasie po ogłoszeniu upadłości dłużnik traci również uprawnieninie do zbycia udziału w spadku lub aktywów wchodzących w jego skład – takie czynności z mocy ustawy uznaje się na nieważne.
Podsumowując – spadek wchodzi do masy upadłości po zarząd syndyka. Spadek jako czynność poprawiająca sytuację finansową dłużnika w upadłości bez wątpienia może doprowadzić do zaspokojenia wierzycieli dłużnika, dlatego tez kwestie spadkowe zostały oddane pod zarząd syndyka.
Wyłączenie spadku z masy upadłości?
Jak wskazuje art. 121 prawa upadłościowego – Jeżeli w skład spadku wchodzą wierzytelności i prawa wątpliwe co do istnienia lub możliwości ich wykonania, można wyłączyć spadek z masy upadłości. Spadek podlega wyłączeniu również, jeżeli składniki majątkowe wchodzące w skład spadku są trudno zbywalne albo z innych przyczyn wejście spadku do masy upadłości nie byłoby korzystne dla postępowania upadłościowego.
