przedawnienie-termin-przedawnienia-2021

Przedawnione zobowiązanie, przedawnienie – jak to ustalić? [2021 r.]

Rate this post

Wielu z naszych klientów, którzy przesyłają do nas dokumenty dotyczące zaciągniętej pożyczki czy kredytu zadają nam pytanie, czy roszczenie nie jest przedawnione? Odpowiedź na to pytanie nie zawsze należy do najłatwiejszych, biorąc zwłaszcza pod uwagę fakt, że samo prawo cywilne posługuje się różnymi terminami przedawnienia roszczeń.

Czym właściwie jest przedawnienie?

Zgodnie z Kodeksem Cywilnym instytucja przedawnienia polega na tym, że ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jak widać w definicji tej nie ma mowy o tym, że dług czy zobowiązanie przestaje istnieć. Zobowiązanie to przekształca się jedynie w tzw. zobowiązanie naturalne. Zatem nasz dług, nawet jeśli jest przedawniony – istnieje, ale wierzyciel nie ma możliwości jego wyegzekwowania w drodze przymusu państwowego, czyli krótko mówiąc na drodze sądowej.

Jakie mamy terminy przedawnienia?

Zgodnie z art. 118 Kodeksu Cywilnego:

„Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata”.

W sytuacji, gdy mamy do czynienia z umowami pożyczek czy też umowami kredytów, co do zasady, najbardziej będzie nas interesował termin trzyletni, albowiem są to roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Jednakże w przypadku niektórych z umów, termin przedawnienia będzie wynosił 2 lata, a to wszystko za sprawą ustawy z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych. Choć ustawa ta przestała obowiązywać 6 października 2013 r. i została uchylona przez ustawę z dnia 12 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw to, nie oznacza to, że w niektórych przypadkach nie można powołać się na jej zapisy. W ustawie uchylającej ustawę o elektronicznych środkach płatniczych znalazł się przepis art. 26 ust. 1 o następującej treści:

„Do przedawnienia roszczeń z tytułu umów o elektroniczny instrument płatniczy, powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, (czyli przed 7 października 2013 r.) i nieprzedawnionych do tego czasu, stosuje się przepisy dotychczasowe”.

Na ten termin przedawnienia będziemy się powoływali zatem wówczas, gdy nasza umowa dotyczyła np. karty kredytowej i została zawarta przed dniem 7 października 2013 r.

Przedawnienie – jak liczymy terminy przedawnienia?

Z odpowiedzią na to pytanie przychodzi nam art. 120 Kodeksu Cywilnego zgodnie z którym bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.

Jeżeli zatem zawarliśmy umowę kredytu do 26 października 2026 r. to roszczenie wynikające z tej umowy – jeżeli nie doszło do wcześniejszego jej nam wypowiedzenia – nie jest jeszcze wymagalne. Zatem termin przedawnienia dla roszczenia wynikającego z tejże umowy zacząłby biec dopiero od 27 października 2026 r. i upłynąłby w dniu 31 grudnia 2029 r. (bowiem w tym przypadku termin przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego).

Z kolei jeżeli umowa kredytu została nam wypowiedziana to wymagalność całej kwoty kredytu należy liczyć od dnia wypowiedzenia umowy kredytu. Przedawnienie w takiej sytuacji rozpoczyna swój bieg od dnia wypowiedzenia umowy.

Przedawnienie – przerwanie biegu przedawnienia

Zgodnie z art. 123 Kodeksu Cywilnego bieg przedawnienia przerywa się:

  • przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
  • przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje;
  • przez wszczęcie mediacji.

Jeżeli chodzi o punkt 1 to nie jest możliwe wskazanie ogólnych, a przy tym precyzyjnych kryteriów wyodrębnienia czynności procesowych, które będą służyć dochodzeniu, ustaleniu, zaspokojeniu lub zabezpieczeniu roszczenia i będą zmierzać do tego bezpośrednio. Koniecznym jest zatem dokonanie analizy konkretnej czynności procesowej z punktu wypełnienia wymagań określonych w powyższym przepisie. Jako przykład czynności dokonanej przed sądem, która przerwie bieg przedawnienia można podać np. złożenie pozwu.

Punkt 2 nastręcza jeszcze więcej wątpliwości, bowiem uznanie długu może być zarówno właściwie, jak i niewłaściwe. Klasycznym przykładem właściwego uznania długu będzie zawarcie ugody między dłużnikiem a wierzycielem, w której dłużnik uznaje zasadność oraz wielkość swojego zadłużenia. Uznanie niewłaściwe powszechnie traktowane jest w orzecznictwie jako każdy przypadek wyraźnego oświadczenia woli lub też innego jednoznacznego zachowania się dłużnika wobec wierzyciela, z którego wynika, że dłużnik uważa roszczenie za istniejące. Uznanie niewłaściwe może mieć postać wypowiedzi lub każdego innego działania potwierdzającego istnienie zobowiązania. Mogą to być również dokumenty księgowe, np. uzgodnienie sald.

Podsumowując, ustalenie czy i ewentualnie kiedy doszło do przedawnienia roszczenia często bywa problematyczne. W takiej sytuacji, gdy nie jesteśmy w stanie samodzielnie i jednoznacznie ustalić, że zobowiązanie jest przedawnione, najlepiej zwrócić się do doświadczonego specjalisty.

Aplikant radcowski. Prawnik w dziale ochrony klienta rynku finansowego w sporach sądowych i upadłości konsumenckiej. Ukończyła studia wyższe na kierunkach prawo oraz finanse i rachunkowość na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Biegle włada językiem angielskim, ukończyła kurs Comparative Law School. Jej specjalizacją pozostaje badanie naruszeń występujących w umowach kredytów i pożyczek konsumenckich.

Dodaj komentarz

Your email address will not be published.

zasady-dobrej-praktyki-bankowej
Poprzedni wpis

Zasady Dobrej Praktyki Bankowej – teoria w zderzeniu z rzeczywistością

upadlosc-konsumencka-a-alimenty
Następny wpis

Upadłość konsumencka a alimenty w 2021 r.

Ostatnie z Przedawnienie