Pożyczkodawcy obarczają pożyczkobiorców szeregiem opłat dodatkowych związanych z udzieleniem pożyczki, w przypadku tzw. “chwilówek”, czyli pożyczek udzielanych na stosunkowo nieduże kwoty oraz krótki okres spłaty przy zachowaniu minimum formalności. Komfort zaciągnięcia takiej pożyczki ma jednak swoje konsekwencje – zwykle są to prowizje pod różnymi postaciami, ponieważ z odsetek przy krótkim okresie spłaty pożyczkodawca nie może uzyskać zbyt wysokiego dochodu. W związku z ograniczonymi możliwościami uzyskania dochodu w tym sektorze finansowym pożyczkodawca w momencie pojawienia się problemu z terminową spłatą zastrzega sobie kolejny dochód w postaci wysokich prowizji za przedłużenie spłaty.
Czym jest refinansowanie pożyczki? Zwrot za refinansowanie chwilówek
Życie jest przewrotne i stawia nas w bardzo różnych sytuacjach, również w kwestii finansowania. W momencie takiego właśnie pojawienia się przemijających przeszkód z terminową spłatą swojego zobowiązania wiele firm pożyczkowych umożliwia, oczywiście za dodatkową opłatą, skorzystanie z opcji refinansowania pożyczki. Jest to propozycja, w której zaciągamy nowe zobowiązanie, najczęściej w firmie pożyczkowej zaprzyjaźnionej z tą, w której mamy bieżące zobowiązanie, z którego spłatą wystąpił problem.
Po przystąpieniu do takiej umowy, nasze stare zobowiązanie wygasa, ponieważ zostaje spłacone środkami od naszego nowego pożyczkodawcy, a nową pożyczkę spłacamy na nowych warunkach.
Sama procedura refinansowania u poszczególnych pożyczkodawców wygląda bardzo podobnie, a szczegółowe informacje o ofercie znajdziemy na witrynach firm. Procedura jest co do zasady taka sama jak przy udzieleniu standardowej pożyczki. Najczęściej należy założyć konto w serwisie internetowym pożyczkodawcy oraz złożyć wniosek o udzielenie konkretnej pożyczki na refinansowanie.
Refinansowanie to nie prolongata, czy przedłużenie spłaty pożyczki!
Refinansowanie oraz prolongata są pojęciami z zakresu sektora finansowego, które łatwo pomylić. Choć z pozoru podobne, to jednak wiele jest kwestii, które dzieli te dwa pojęcia, które powodują, że nie możemy używać ich wymiennie. Prolongata to instytucja, która pozwala nam na przedłużenie okresu spłaty istniejącego już zobowiązania, oferowana przez firmę, u której posiadamy dług. To rozwiązanie podobnie jak refinansowanie wiązać się może z dodatkowymi opłatami takimi jak opłata za przedłużenie okresu spłaty czy odsetki za opóźnienie lub kara umowna, jeśli taką zastrzega łącząca nas z wierzycielem umowa. Prolongata może się również wiązać z negatywnymi skutkami, których przy refinansowaniu nie zaistnieją. Będzie to na przykład wpisanie dłużnika do rejestru BIK.
Refinansowanie, czy to w ogóle legalne?
Nowelizacja prawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz niektórych innych wprowadziła ograniczenia dotyczące maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego. Od dnia wejścia nowej ustawy antylichwiarskiej w życie – 11 marca 2016 r. – koszty pozaodsetkowe pożyczki nie mogą przekraczać 25 proc. całkowitej kwoty kredytu i 30 proc. tej kwoty w stosunku rocznym. Pod wpływem takiego uregulowania większość firm pożyczkowych zaprzestała udzielania prolongaty, zastępując ją refinansowaniem – w teorii i bez stosowania nadużyć w tym przedmiocie, takie umowy refinansujące są zgodne z obowiązującym prawem.
Opłata za refinansowanie jako nienależna – zwrot za przedłużenie chwilówki
Po wprowadzeniu do obrotu prawnego powyższej ustawy firmy pożyczkowe bardzo szybko uruchomiły swoją kreatywność i znalazły sposób na obejście ograniczeń związanych z opłatami za przedłużenie spłaty, tak aby kolejnych zysków nie powiązać z zaciągniętym już zobowiązaniem, ponieważ w tej kwestii linia orzecznicza kształtowała się nie na korzyść przedsiębiorcy, a na korzyść konsumentów. I tak powstały refinansowania między “firmami siostrami”, często nawet powiązanymi – osobowo lub w inny sposób. Zaprzyjaźnione firmy odbijają między sobą zobowiązanie dłużnika, nakręcając sobie w ten sposób zysk, a po stronie dłużnika nakręcając spiralę zadłużenia. Opłata za refinansowanie w takim przypadku nie będzie niczym innym jak obejściem przepisów o kosztach maksymalnych.
Nie ma w tej kwestii ukształtowanej praktyki sądowej, lecz sądy w konkretnych przypadkach widząc pewien schemat działania firm, przychylają się do stanowiska, iż opłaty za refinansowanie jako sposób na obejście przepisów o kosztach maksymalnych jest nienależna i jako taka powinna podlegać zwrotowi lub zarachowaniu na poczet spłaty zobowiązania.
Stanowisko UOKiK dotyczące autorefinansowania zobowiązania przez firmy pożyczkowe – postępowanie w sprawie z Szybka Gotówka
Jednocześnie należy wskazać, że firmy często uciekają się również do tzw. autorefinansowania, czyli udzielania refinansownia bez wniosku kredytobiorcy, a więc poza jego świadomością. Uprawnienie do automatycznego finansowania starej pożyczki nowym zobowiązaniem ma wynikać z samej umowy pożyczki lub stanowiących doń załączników w postaci regulaminu, czy warunków ogólnych pożyczkobrania. Do UOKiK wpłynęły skargi m.in. na portal Szybka Gotówka dotyczące właśnie powyższej praktyki w przypadku pojawienia się problemu z terminową spłatą zobowiązania. W odpowiedzi na zgłaszane przez konsumentów zastrzeżenia Prezes UOKiK wskazał, że takie rolowanie pożyczek może stanowić w istocie próbę ominięcia przepisów o kosztach maksymalnych- w komunikacie prasowym z dnia 7 maja 2020 r. (Warszawa) podkreślał, przestrzegając pożyczkobiorców:
Firmy pożyczkowe nie mogą wykorzystywać trudnej sytuacji konsumentów potrzebujących pieniędzy. Muszą przestrzegać limitów wysokości pobieranych opłat i innych zasad ustalonych w ustawie o kredycie konsumenckim. Dlatego wszcząłem postępowanie wyjaśniające w sprawie platformy Szybka Gotówka. Chcę zbadać działalność tego portalu i ustalić, czy zasady oferowania pożyczek, ich refinansowanie i windykacja należności nie prowadzą do naruszenia zbiorowych interesów konsumentów.
mówi Tomasz Chróstny, prezes UOKiK
Opłaty za refinansowanie stanowią w istocie świadczenie nienależne pożyczkodawcy
Tym samym jeżeli wpadłeś w sidła podobnych praktyk pożyczkodawców, a Twój dług powiększany wielokrotnie poprzez mechanizm refinansowania rośnie zamiast maleć, warto zastanowić się nad podjęciem odpowiednich kroków prawnych. Refinansowanie pożyczek stanowiące próbę obejścia przepisów o odsetkach maksymalnych godzi w zasady współżycia społecznego, a tym samym prowadzi do powstania świadczenia nienależnego uczynionego na rzecz pożyczkodawcy. Masz prawo domagać się zatem, by poczynione przez Ciebie wpłaty zostały zarachowane na poczet właściwego zobowiązania – tj. Kapitału pierwotnie udzielonej pożyczki, a w przypadku wystąpienia nadwyżki wpłat z tego tytułu – o zwrot nadpłaconych kwot.
