Jeżeli zdecydujemy się na upadłość konsumencką, musimy mieć świadomość, że jej nieodłącznym skutkiem jest utrata prawa do zarządu nad własnym majątkiem. Skutkiem ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest przekształcenie naszego majątku w tak zwaną masę upadłości.
Czym jest masa upadłości?
Masa upadłości to najprościej rzecz ujmując majątek osoby, która ogłosiła upadłość, a który jest przeznaczony do zaspokojenia wierzycieli. Masą upadłości zarządza syndyk. Zasadą jest, że do masy upadłości wchodzą wszelkie aktywa upadłego konsumenta jakie posiadał on w dniu ogłoszenia upadłości, ale także te które zostały przez niego nabyte w trakcie postępowania upadłościowego, a które mogą zostać spieniężone przez syndyka i tym samym służyć zaspokojeniu wierzycieli. Należy również pamiętać, że niektóre z podejmowanych przez Ciebie czynności w stosunku do składników wchodzących w skład masy upadłości mogą być uznane za bezskuteczne, a nawet nieważne.
Czy to jednak oznacza, że z dniem ogłoszenia upadłości zostajemy pozbawieni całego naszego dorobku? Niekoniecznie. Ustawodawca wyszczególnił pewną grupę składników majątkowych, które nie będą wchodziły w skład masy upadłości. Oznacza to, że z mocy prawa są one z niej wyłączone. Skutkiem tego stanu rzeczy jest to, że co do pewnych składników swojego majątku zachowujesz możliwość rozporządzania nimi.
Jakie zatem składniki nie będą wchodziły w skład masy upadłości?
Wyłączenia spod masy upadłości
Zgodnie z art. 63 Prawa upadłościowego w skład masy upadłości nie wchodzi:
- mienie, które jest wyłączone od egzekucji według przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1460, z późn. zm.);
- wynagrodzenie za pracę upadłego w części niepodlegającej zajęciu;
- kwota uzyskana z tytułu realizacji zastawu rejestrowego lub hipoteki, jeżeli upadły pełnił funkcję administratora zastawu lub hipoteki, w części przypadającej zgodnie z umową powołującą administratora pozostałym wierzycielom;
- środki pieniężne znajdujące się na rachunku będącym przedmiotem blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego w rozumieniu art. 119zg pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.).
Mienie wyłączone od egzekucji według Kodeksu postępowania cywilnego
Kwestię wyłączeń spod egzekucji reguluje przede wszystkim art. 829 Kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z nim spod egzekucji wyłączone będą m.in.:
- przedmioty urządzenia domowego niezbędne dla dłużnika i jego domowników, w szczególności takie jak lodówka, pralka, odkurzacz, piekarnik lub kuchenka mikrofalowa, płyta grzewcza służąca podgrzewaniu i przygotowywaniu posiłków, łóżka, stół i krzesła w liczbie niezbędnej dla dłużnika i jego domowników oraz po jednym źródle oświetlenia na izbę;
- pościel, bielizna i ubranie codzienne, w liczbie niezbędnej dla dłużnika i jego domowników, a także ubranie niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu;
- zapasy żywności i opału niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny na okres jednego miesiąca;
- narzędzia i inne przedmioty niezbędne do osobistej pracy zarobkowej dłużnika;
- przedmioty niezbędne do nauki, papiery osobiste, odznaczenia i przedmioty służące do wykonywania praktyk religijnych oraz przedmioty codziennego użytku.
Ponadto egzekucji, a zatem i wyłączeniu spod masy upadłości będą podlegać świadczenia alimentacyjne, świadczenia rodzinne, dodatki rodzinne, świadczenia z pomocy społecznej czy zasiłek dla bezrobotnych.
Powyższe wyliczenie ma charakter wyłącznie przykładowy. W rzeczywistości bowiem katalog składników majątkowych wyłączonych spod egzekucji według Kodeksu postępowania cywilnego jest znacznie szerszy.
Wynagrodzenie za pracę
W skład masy upadłości nie będzie również wchodziło wynagrodzenie za pracę w części niepodlegającej zajęciu.
Zgodnie z regulacją zawartą w art. 87 (1) Kodeksu pracy wolną od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania.
Co więcej, jeśli byłbyś zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu, powyższa kwota ulegnie proporcjonalnemu zmniejszeniu do wymiaru czasu pracy.
Jak widać, sam fakt, że Twój majątek z dniem ogłoszenia upadłości konsumenckiej przekształca się w masę upadłości, nie oznacza, że pozostaniesz bez środków do życia. Ustawodawca mając na względzie konieczność zapewnienia dłużnikowi podstawy egzystencji stworzył katalog składników majątkowych niewchodzących w skład masy upadłości.
