Nękanie przez firmy windykacyjne – jak się przed nim bronić? Działania firm windykacyjnych a egzekucja komornicza [2021 r.]

Bez wątpienia wierzyciel ma prawo domagać się od dłużnika spłaty zobowiązania, jednak należy mieć na uwadze, że każde podejmowane przez niego działanie związane z egzekucją długu musi być zgodne z prawem. Z doświadczenia jednak wiemy, że nie zawsze tak jest. Zjawiskiem dość powszechnym jest nękanie dłużników przez podmioty, które aktualnie są w posiadaniu wierzytelności przysługującej przeciwko nim. Do takich praktyk najczęściej uciekają się firmy parabankowe lub wyspecjalizowane w tym firmy windykacyjne.

Formy nękania, a uprawnienia windykatora

Nękanie dłużników przez wierzycieli stanowi kwestię często poruszaną przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Rzecznika Praw Obywatelskich, którzy opowiadają się za karalnością nękania dłużników przez firmy windykacyjne. Jako działania naruszające dobra osobiste dłużnika wskazuje się:

• nękanie natarczywymi telefonami;
• kierowanie pytań dotyczących sytuacji osobistej dłużnika do jego sąsiadów, znajomych, współpracowników oraz członków rodziny;
• nachodzenia dłużnika w jego miejscu zamieszkania.

Takie działania firm windykacyjnych mające na celu osaczenie dłużnika doprowadzają często do sytuacji, w której dłużnik nie widząc innego rozwiązania swojej niekomfortowej sytuacji zaciąga coraz to kolejne zobowiązania z przeznaczeniem na spłatę starych zobowiązań, koszty wzrastają i powstaje tzw. spirala zadłużenia. Takie nękanie często też bywa przyczyną dla powstania stanów depresyjnych i z punktu widzenia nękanego dłużnika jest bardzo szkodliwe dla zdrowia i komfortu psychicznego.

Uprawnienia windykatora

Podczas starcia z takim nękający windykatorem, każdy dłużnik powinien pamiętać, że uprawnienia windykatora są znikome w porównaniu z tymi, które posiada komornik, któremu prawo przyznaje szereg uprawnień mających na celu przeprowadzenie skutecznej egzekucji. Tak, więc windykatorzy powołując się na uprawnienia komornicze znacznie przekraczają swoje kompetencje zmuszając dłużnika do spłaty zadłużenia. W skrócie, uprawnienia windykatora ograniczyć się mają do rozmów z dłużnikiem, wzywania go do zapłaty czy podejmowania rokowań ugodowych.

W związku z powyższym dochodzimy do prostych wniosków, iż windykator pod żadnym pozorem nie może naruszać naszej przestrzeni osobistej, nachodzić nas w domu, uzyskiwać informacji od naszych bliskich czy najdalej idące – grozić dalszymi konsekwencjami.

Uprawnienia komornika – egzekucja komornicza

Tak na prawdę jedyną cecha wspólna komornika oraz windykatora jest chęć wyegzekwowania długów. Przede wszystkim komornik jest osobą pełniącą funkcję urzędowe tak jak np. sędzia, tak więc jego pracą jest przymusowa egzekucja rozstrzygnięć sądowych w drodze egzekucji komorniczej. Jak już wcześniej wspominaliśmy uprawnienia komornika są szersze niż działania, które podejmować może windykator.

Do wszczęcia takiej egzekucji niezbędne jest złożenie przez wierzyciela pozwu w odpowiednim sądzie. Dopiero po uprawomocnieniu się rozstrzygnięcia sądu, uwzględniającego roszczenie wierzyciela, komornik zaczyna działać, jednakże nie jest to działanie dobrowolne. Komornik nie posiada uprawnień, które pozwoliłyby mu zarekwirować nasz cały majątek, jego działania również są ograniczone przepisami prawa. Działania komornika nie mogą doprowadzić do sytuacji, w której dłużnik oraz jego rodzina zostaną pozostawieni bez środków do życia.

Egzekucja komornicza – co może podlegać egzekucji komorniczej, a co nie może być przedmiotem zajęcia?

Pomimo ograniczeń, uprawnienia komornicze w przedmiocie zajęcia naszego majątku są obszerne. Zajęciu może podlegać:

Wynagrodzenie za pracę
Kwota zajęcia komorniczego z wynagrodzenia uzależniona jest od wysokości płacy minimalnej. Minimalne wynagrodzenie jest wolne od zajęcia komorniczego. Jeżeli osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę zarabia najniższą krajową, komornik nie może potrącić ani złotówki z jej wynagrodzenia – z wyjątkiem zajęć alimentacyjnych. W przypadku wynagrodzenia wyższego niż płaca minimalna obowiązują następujące ograniczenia – Komornik może zająć maksymalnie 60% wynagrodzenia miesięcznego w przypadku dłużników alimentacyjnych (do dyspozycji dłużnika powinna pozostać równowartość 40% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku), 50% wynagrodzenia miesięcznego w przypadku pozostałych dłużników. Nie wszystkim dłużnikom nie alimentacyjnym grozi zajęcie połowy pensji. Wszystkim pozostałym dłużnikom komornik może zająć tylko kwotę ponad minimalne wynagrodzenie.

Wynagrodzenie z umów cywilno-prawnych
Umowy o dzieło i umowy zlecenie. Co do zasady komornik może zająć 100% kwoty, chyba że stanowi ona jedyne źródło dochodu dłużnika.

Środki z rachunku bankowego
Komornik musi zostawić na koncie bankowym dłużnika kwotę wolną od zajęcia, która na rok 2021 wynosi 2800 zł brutto.

Nieruchomości

Ruchomości
Komornik ma prawo zająć większość ruchomości, z wyjątkiem tych najbardziej niezbędnych do życia.

Emeryturę i rentę
Komornik nie może jednak zająć całości tych kwot. Kwota wolna od zajęcia z emerytury jest stała i jest co roku waloryzowana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ze względu na to, że waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych dokonywana jest na przełomie lutego i marca, w ciągu jednego roku obowiązują dwa różne typy kwot wolnych od zajęcia z emerytury. Jedne kwoty ważne są przez pierwsze dwa miesiące roku, a kolejne kwoty (już zwaloryzowane) ważne są od 1 marca do końca roku kalendarzowego.

Jak wynika z powyższych wyliczeń komornik może zająć bardzo dużą część majątku dłużnika, jednak jest szereg świadczeń i przedmiotów, które spod zajęcia komorniczego są wyłączone. Wyłączone spod egzekucji komorniczej są:

• świadczenia z programu 500+;
• zasiłki pielęgnacyjne
• renty dla sierot;
• alimenty;
• zasiłki macierzyńskie i ojcowskie;
• zasiłki socjalne;
• przedmioty osobiste dłużnika.

Obrona przed uciążliwą egzekucją komorniczą

Jeżeli komornik dopuści się zajęcia przedmiotu lub środka utrzymania, do którego zajęcia uprawniony nie był lub w jakikolwiek inny sposób przekroczy swoje uprawnienia, przez co egzekucja komornicza stanie się dla dłużnika uciążliwa, przysługuje nam prawo do złożenia skargi na czynności komornika. Szczegółowo kwestię skargi na czynności komornika reguluje art. 767 kodeksu postępowania cywilnego.

Na złożenie skargi mamy tydzień od momentu dokonania zaskarżonej przez nas czynności przez komornika, a wnosimy ją do sądu rejonowego właściwego ze względu na siedzibę kancelarii komornika, za pośrednictwem komornika. Skarga musi czynić zadość wszelkim wymaganiom pisma procesowego, tak więc aby mieć pewność, że nasza sprawa zostanie rozpoznana bez zwłoki dobrze jest zwrócić się o pomoc w jej sporządzeniu do profesjonalnego pełnomocnika.

Obrona dłużnika przed natarczywym windykatorem

Przede wszystkich odpowiedzialność windykatora sprowadzać się będzie do odpowiedzialności karnej na podstawie art. 190a kodeksu karnego :

§ 1. Kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia lub istotnie narusza jej prywatność – podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Istnieje również szereg innych możliwości, z których taki nękający dłużnik może skorzystać jak np.:

• Skarga do Prezesa Urzędu Konkurencji i Konsumenta;
• wszędzie postępowania cywilnego, w celu ochrony dóbr osobistych dłużnika.

Jak wskazaliśmy praca windykatora znacznie różni się od pracy komornika, działają oni w różny sposób i posiadają różne uprawnienia. W przypadku kiedy któraś z wspomnianych postaci pojawi się w naszym życiu nie należy jednak podlegać wpływom lub w milczeniu znosić, często uporczywe zajęcia, warto w takiej sytuacji zwrócić się o pomoc profesjonalnego pełnomocnika, aby odzyskać spokój.