Dla większości naszych klientów nakaz zapłaty to pierwsza styczność z postępowaniem sądowym. Nic zatem dziwnego, że otrzymując taki dokument możesz czuć się zagubiony – raptownie Sąd zobowiązuje do zapłaty w krótkim terminie 14 dni kwot o znacznej wysokości. W braku zapłaty wierzyciel będzie mógł na podstawie takiego dokumentu wystąpić do komornika o wszczęcie egzekucji. Wydawałoby się, ze jest to koniec świata – jednak nic bardziej mylnego! To dopiero początek procesu sądowego, w którym może wydarzyć się wszystko.
Nakaz zapłaty z e-Sądu w Lublinie
Na tym etapie zgłasza się do nas najwięcej klientów. Więcej o tej formie orzeczenia sądowego przeczytasz w naszej zakładce – „Nakaz zapłaty”. Na potrzeby niniejszego wpisu wskazać należy na najbardziej charakterystyczne cechy nakazu zapłaty z e-Sądu w Lublinie:
Nakaz zapłaty wydany w elektronicznym postępowaniu upominawczym to orzeczenie sądowe, które wydawane jest przez sąd (bez rozprawy i bez udziału stron) na podstawie pozwu. Powód (najczęściej bank lub inna firma zajmująca się udzielaniem pożyczek) nie musi wykazać dokumentami swojego roszczenia. Wystarczy, że zadeklaruje, iż ma w swoim posiadaniu np. umowę, czy wypowiedzenie umowy uprawniające do żądania zapłaty. Wydanie rozstrzygnięcia przez Sąd w oparciu o tak ubogi materiał dowodowy często budzi wątpliwości, które można rozwiać w procesie, nierzadko prowadząc do oddalenia powództwa.
Od otrzymania takiego nakazu zapłaty masz 14 dni na złożenie sprzeciwu. W sprzeciwie powinno się podnieść wszystkie wątpliwości, a także twierdzenia i dowody związane ze sprawą. Z uwagi jednak na ubogi materiał dowodowy przedstawiony przez powoda – często wystarczającym jest jednak dość ogólnikowe wskazanie, iż pozwany nie zgadza się z treścią pozwu. Dobrze już na tym etapie sprawy podjąć współpracę z profesjonalistą specjalizującym się w sprawach o zapłatę, który dopilnuje, by sprzeciw spełniał wszystkie wymogi formalne prawa procesowego.
Złożenie sprzeciwu, zgodnie z nowymi przepisami dotyczącymi procesu sądowego, doprowadzi do umorzenia postępowania. Nie jest to jednak koniec sprawy – powód będzie mógł skierować sprawę ponownie do sądu, tym razem jednak bezpośrednio do sądu właściwego ze względu na Twoje miejsca zamieszkania.
Sprawdź wzór sprzeciwu od nakazu zapłaty (aktualny na 2021 r.) – KLIKNIJ TUTAJ
Ponowny sprzeciw od nakazu zapłaty lub odpowiedź na pozew
Po ponownym wytoczeniu sprawy, umorzonej przed e-Sądem w Lublinie, prawdziwy proces dopiero się zaczyna i na tym etapie doświadczenie procesowe jest szczególnie ważne.
Sąd może wydać nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym. Podobnie jak w przypadku nakazu z e-Sądu w Lublinie – od tak wydanego nakazu zapłaty przysługuje 14-dniowy termin na złożenie sprzeciwu.
Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym to nie jest jedyny możliwy krok postępowania – Sąd może skierować sprawę do zwykłego rozpoznania, a wtedy powinieneś otrzymać pozew wraz ze zobowiązaniem do ustosunkowania się do sprawy (tj. do złożenia odpowiedzi na pozew), najczęściej także z zachowaniem 14-dniowego terminu.
Niezależnie od tego, czy będziesz musiał złożyć sprzeciw czy odpowiedź na pozew, musisz mieć na uwadze, że pisma procesowe mają formalny charakter i trzeba ich formę zachować. W szczególności trzeba wskazać jakim argumentom powoda się zaprzecza, a jakie twierdzenia przyznaje. Na tym etapie należy wskazać wszystkie dowody mogące podważać stanowisko banku lub firmy pożyczkowej. W sprawach o zapłatę będą to zatem potwierdzenia dokonanych wpłat, opłat za restrukturyzację lub refinansowanie zobowiązania, kopie składanych do instytucji finansowej reklamacji… Dowód może być przeprowadzony również w oparciu o zeznania strony lub świadka, mającego wiedzę o okolicznościach powstałego sporu.
Podniesienie wszystkich argumentów na początku procesu jest o tyle ważne, że później istnieje obawa, iż Sąd uzna pozostałe argumenty za spóźnione. Postępowanie cywilne jest bowiem bardzo formalistyczne.
Wezwanie na rozprawę w postępowaniu cywilnym
Jednym z ważnych elementów postępowania cywilnego jest rozprawa. Rozprawa, podobnie jak inne czynności w procesie, odbywa się wobec ściśle określonych procedur.
W dobie pandemii COVID-19 nie ma ona miejsca w każdym postępowaniu, bowiem część spraw rozpoznawana jest na posiedzeniu niejawnym, a więc w oparciu o pisma i dowody składane przez strony. Jednak gdy do rozprawy dojdzie – obecność na rozprawie może okazać się niezbędna. Sąd może bowiem chcieć przesłuchać strony postępowania i „na żywo” przekonać się o ich racjach.
Na rozprawie przesłuchani mogą być również świadkowie powołani przez strony, a wówczas istotnym jest zadanie odpowiednich pytań, które nierzadko mają wpływ na finał procesu. Z uwagi na fakt, iż niewłaściwie zadane pytanie może zostać oddalone przez Sąd, ważne jest doświadczenie w prowadzeniu tego typu czynności.
Przesłuchanie stron lub świadków może mieć miejsce poza rozprawą – tj. w formie pisemnej. Taki wniosek należy złożyć do sądu. Wówczas pytania zadawane przesłuchiwanym gromadzone są przez Sąd od stron procesu. Żywa relacja strony postępowania lub powoływanych przez nią świadków potrafi być ważnym dowodem w sprawie, choć nie zawsze odgrywa istotną rolę w przypadku postępowań o zapłatę.
Wymiana pism procesowych
W sprawach o zapłatę najczęściej proces nie opiera się jedynie o rozprawę oraz ogólne zajęcie stanowiska w postaci sprzeciwu lub odpowiedzi na pozew. Strony mogą wymieniać się argumentami i stanowiskami, do czego nierzadko zobowiązuje sam Sąd, mając na celu wyjaśnienia dodatkowych okoliczności.
Wymiana pism procesowych, w zależności od zawiłości sprawy oraz Sądu rozpoznającego postępowanie, może trwać od kilku miesięcy do nawet kilku lat. W tym czasie, bazując na średniej prowadzonych przez naszą kancelarię postępowań, sporządzamy około 3 dodatkowych pism procesowych zawierających uzupełnienie stanowiska, w zakresie najbardziej newralgicznych dla danej sprawy kwestii.
Przykład: W przypadku pożyczek udzielanych przez tzw. „chwilówki” bardzo często kwestionowana jest przez nas wysokość pozaodsetkowych kosztów pożyczki. Informacja o tym powinna znaleźć się w sprzeciwie lub odpowiedzi na pozew. Strona przeciwna w odpowiedzi na nasze stanowisko najczęściej wskazuje, iż koszty obciążające klienta pozostają w zgodzie z art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim, bowiem nie przekraczają wartości maksymalnej. W formie repliki, należałoby wówczas podnieść, iż zgodność kosztów pożyczki z w/w przepisem nie wyłącza badania przez Sąd zasadności i abuzywności naliczania dodatkowych opłat.
Wyrok
Jeżeli Sąd uzna, iż wyjaśnione zostały wszystkie okoliczności spornej sprawy, zamknie rozprawę, a następnie wyda wyrok.
Wyrok Sądu I instancji nie zamyka jednak całkowicie sprawy. Od wyroku przysługuje bowiem środek zaskarżenia w formie apelacji.
Aby wnieść apelację, niezbędnym jest złożenie wniosku o uzasadnienie wyroku przez Sąd I instancji. Termin na złożenie takiego wniosku wynosi 7 dni i liczony jest od dnia doręczenia wyroku wydanego na posiedzeniu niejawnym lub ogłoszenia wyroku na rozprawie.
Do wniosku o uzasadnienie należy załączyć dowód dokonania opłaty sądowej w wysokości 100 zł na rachunek Sądu rozpoznającego sprawę. Jest to bardzo ważny element wniosku, ponieważ w braku dokonania opłaty – Sąd może nawet wniosek o uzasadnienie odrzucić, co zamknie drogę do apelacji.
Apelacja – czyli środek zaskarżenia niekorzystnego rozstrzygnięcia
Apelacja to standardowy środek zaskarżenia niekorzystnego rozstrzygnięcia. Apelacja podlega opłacie, której wysokość określona jest w art. 13 i 13a ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
W apelacji należy wskazać wszelkie uchybienia dotyczące stosowania prawa materialnego i prawa procesowego, których dopuścił się Sąd wydający wyrok w I instancji.
Niektórzy klienci zgłaszają się do kancelarii dopiero na tym etapie, po niepowodzeniu w samodzielnym działaniu przed Sądem I instancji. Warto jednak wiedzieć, iż nie jest dobrze czekać na profesjonalną pomoc pełnomocnika do tego momentu! Należy bowiem zwrócić uwagę, iż w apelacji co do zasady nie można powoływać się na nowe twierdzenia i dowody – mogą one zostać potraktowane przez Sąd za spóźnione, a tym samym apelacja zostanie oddalona, mimo istotnych wadliwości umowy lub innych czynności podjętych przez powoda. Tylko nieważność umowy jest badana przez Sąd z urzędu, pozostałe uchybienia banku lub innej instytucji finansowej w procesie, rozpoznane zostaną w przypadku podniesienia precyzyjnego zarzutu.
Wyrok Sądu II instancji
Dopiero wyrok Sądu II instancji zamyka postępowanie. Standardowo nie przysługują od niego dalsze środki zaskarżenia.
W przypadku wydania niekorzystnego wyroku na tym etapie warto porozumieć się z wierzycielem w celu uzgodnienia warunków spłaty zobowiązania, bez udziału komornika. Profesjonalni pełnomocnicy reprezentują klientów również na tym etapie, prowadząc do zawarcia jak najkorzystniejszej i możliwej do zrealizowania ugody.
Jeżeli jednak postępowanie toczyło się w sprawie, której wartość przedmiotu sporu przekraczała 50.000 zł, istnieje możliwość wystosowania nadzwyczajnego środka zaskarżenia – tj. skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego. Skarga kasacyjna z uwagi na swój ekstraordynaryjny charakter nie jest możliwa w każdej sprawie – tutaj uchybienia Sądów rozpoznających sprawę w dwóch instancjach muszą być bardzo wyraźne. Sąd Najwyższy przyjmie skargę kasacyjną do rozpoznania, jeżeli:
- w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne;
- istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów;
- zachodzi nieważność postępowania lub
- skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.
Do złożenia skargi kasacyjnej reprezentacja przez profesjonalnego pełnomocnika, tj. adwokata lub radcę prawnego, jest już niezbędna.
