Podejmując długoterminowe zobowiązanie finansowe warto zorientować się z jakich rozwiązań będziemy mogli skorzystać, kiedy nasza sytuacja finansowa w obliczu nieoczkiwanych trudności ulegnie drastycznej zmianie i jakie istnieją sposoby na zabezpieczenie się zanim bank wyegzekwuje niespłacane należności na drodze sądowej. Jednym z rozwiązań przydatnych w obliczu problemów ze spłatą kredytu/pożyczki jest właśnie restrukturyzacja zadłużenia!
Czym jest restrukturyzacja zadłużenia?
Restrukturyzacja zadłużenia jest rozwiązaniem proponowanym przez banki oraz inne instytucje finansowe klientom, którzy z różnych przyczyn wpadli w problemy ze spłatą swojego zobowiązania i w związku z tym nie są w stanie spłacać zadłużenia w terminach i na zasadach ustalonych w pierwotnej umowie. Tak więc restrukturyzacja zadłużenia to nic więcej, jak po prostu zmiana warunków jego spłaty.
Najczęściej na rynku finansowym spotykana jest restrukturyzacja kredytów bankowych, ponieważ do świadczenia takich usług zobowiązuje Prawo bankowe. Podobne rozwiązania oferuje także wiele firm pożyczkowych.
Możliwość restrukturyzacji gwarantuje kredytobiorcom ustawa Prawo bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 r. – art. 75c niniejszej ustawy wskazuję, że bank powinien na wniosek kredytobiorcy umożliwić mu restrukturyzację zadłużenia, jeśli tylko jest ona uzasadniona sytuacją finansową lub gospodarczą, w jakiej się znalazł. Tak, więc jak wynika wprost z przepisu jedyną przesłanką jaką musimy spełnić, aby bank umożliwił nam spłatę zobowiązania na dogodnych warunkach jest znalezienie się w obiektywnie uzasadnionej trudnej sytuacji finansowej lub gospodarczej.
Kiedy możemy ubiegać się o restrukturyzację zobowiązania?
O zmianę warunków zadłużenia możemy ubiegać się w każdym momencie spłaty naszego zobowiązania. Instytucje finansowe są również zobowiązane do poinformowania swojego klienta podczas wzywania go do zapłaty o takiej możliwości, przed tym jak zdecydują się zastosować najboleśniejszą sankcję dotyczącą opóźnień w spłacie kredytu, tj. wypowiedzą łączą ich z klientem umowę. Po uzyskaniu takiego wezwania z informacją o możliwości restrukturyzacji zadłużenia, również jak najbardziej możemy wystąpić do naszego wierzyciela z takim wnioskiem. Jednakże, najlepiej od razu, kiedy pojawią się trudności ze spłatą poinformować bank o zaistnieniu takich okoliczności.
Udostępnienie klientom takiego rozwiązania, jakim jest restrukturyzacja zadłużenia wynika z doświadczenia bankowego. Instytucję finansowe doskonale zdają sobie sprawę z tego, że w momencie podejmowania decyzji kredytowej nasza sytuacja finansowa mogła być znacznie dogodniejsza – dobra praca, wysokie zarobki i co za tym idzie wysoka zdolność kredytowa. Jednakże życie bywa przewrotne, wypadek, utrata pracy czy inne niespodziewane zdarzenia mogą spowodować, że nasze możliwości finansowe znacznie się skurczą i tutaj pojawia się możliwość restrukturyzacji zadłużenia.
Z restrukturyzacji mogą również skorzystać dłużnicy, których sytuacja finansowa w ostatnim czasie uległa poprawie na lepsze. Dzięki temu mogą skrócić czas spłaty i szybciej pozbyć się zadłużenia, zaoszczędzając przy tym na odsetkach oraz kosztach ubezpieczenia kredytu (w takiej sytuacji będzie przysługiwał nam zwrot świadczenia za okres niewykorzystany) – jednak w takim wypadku musimy się liczyć również z wyższą ratą.
Na czym polega restrukturyzacja i jak złożyć wniosek?
Bank może zrestrukturyzować kredyt na wiele sposobów, dzieje się to na zasadach ustalonych razem z kredytobiorcą i biorąc pod uwagę jego aktualną sytuację finansową. Tak, więc restrukturyzacja może przybrać formę np.:
- zmiany harmonogramu spłat – polega na wydłużeniu lub skróceniu okresu kredytowania. Przy wydłużeniu okresu zwiększa się ilość rat, a co za tym idzie, zmniejsza ich wysokość- w skutek tego może jednak wzrosnąć całkowity koszt kredytu. Przy skróceniu okresu kredytowania raty będą wyższe, ale spłacając kredyt szybciej, można sporo zaoszczędzić na kosztach ubezpieczenia, czy odsetkach;
- przewalutowania kredytu;
- wakacji kredytowych/odroczenia spłaty kredytu – jest to odroczenie terminu spłaty rat w całości- to znaczy, że przez określony czas będziemy zwolnieni ze spłat rat, jednak odsetki nadal będą naliczane. Długość wakacji kredytowych uzależniona jest od wielu czynników i może trwać nawet kilka miesięcy. Po upływie ustalonego czasu kredytobiorca wraca do regularnej spłaty zobowiązania; takie wakacje mogą umożliwić nam stabilizację sytuacji, a na pewno zyskamy chwilę wytchnienia oraz czasu na przemyślenie i podjęcie dalszych kroków zmierzających do spłaty zobowiązania;
- rat balonowych – opierają się na zamianie rat stałych na raty rosnące. Dzięki temu zabiegowi od momentu przyznania restrukturyzacji będzie można płacić niewielkie albo nawet zerowe raty. Później jednak koszty te się wyrównają, a raty końcowe będą wyższe;
Podstawę dla restrukturyzacji stanowi złożony przez nas wniosek o restrukturyzację zobowiązania. Wniosek taki możemy sporządzić działając przez profesjonalnego pełnomocnika lub samodzielnie. Jednakże, sporządzając taki wniosek pamiętajmy, aby umieścić w nim dane umożliwiające identyfikację nas oraz naszego zobowiązania, takie jak: imię i nazwisko oraz numer umowy z datą jej zawarcia. W następnej kolejności określ dokładnie swoją propozycję restrukturyzacji oraz opisz przyczyny, którymi motywujesz swoje żądanie. Powołując się na okoliczności uzasadniające nasz wniosek warto również przedstawić instytucji dowody na poparcie naszych twierdzeń, dokumenty potwierdzające naszą skomplikowaną sytuację. Taki wniosek na koniec podpisz i złóż osobiście w placówce twojego wierzyciela lub prześlij na adres listem.
Konsekwencje nierozpoznania przez bank wniosku o restrukturyzację przed wypowiedzeniem umowy?
Na instytucjach bankowych przed wypowiedzeniem umowy ciążą doniosłe w skutkach obowiązki informacyjne. Niniejsze obowiązki wskazuje art.75c prawa bankowego, o którym mowa była też wyżej.
W pierwszej kolejności bank zobowiązany jest wezwać dłużnika znajdującego się w opóźnieniu do zapłaty, wyznaczając mu do tego termin nie krótszy niż 14 dni. Wezwanie to musi zawierać informację o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Dyspozycja omawianego przepisu wskazuję również, że bank, na wniosek kredytobiorcy powinien, umożliwić restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminu spłaty kredytu, jeżeli jest uzasadniona dokonaną przez bank oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy.
Wskazuje się również, że omawiana restrukturyzacja dokonywana jest na warunkach uzgodnionych przez bank i kredytobiorcę, tak więc decyzja o nowym sposobie spłaty nie może być poddana arbitralnej decyzji banku, a winna być wynikiem konsensu między dłużnikiem, a bankiem. Na sam koniec, jeżeli bank odrzuca nasz wniosek, jest zobowiązany bez zbędnej zwłoki przekazać dłużnikowi pisemnie szczegółowe wyjaśnienia dotyczące powodów odrzucenia naszego wniosku.
Tak więc, w przypadku, gdy powyższe przesłanki nie zostały spełnione, czynność prawna banku polegająca na wypowiedzeniu umowy jest nieważna (art. 58 § 1 k.c.). W szczególności nie prowadzi ona do wymagalności wierzytelności banku o spłatę tej części kredytu, co do której kredytobiorca nie pozostawał w opóźnieniu.
